The following text is not a historical study. It is a retelling of the witness’s life story based on the memories recorded in the interview. The story was processed by external collaborators of the Memory of Nations. In some cases, the short biography draws on documents made available by the Security Forces Archives, State District Archives, National Archives, or other institutions. These are used merely to complement the witness’s testimony. The referenced pages of such files are saved in the Documents section.
If you have objections or additions to the text, please contact the chief editor of the Memory of Nations. (michal.smid@ustrcr.cz)
Posadzili do celi śmiertnej już, a w celi nalano wody wyżej kostek
Urodził się 25 sierpnia 1925 w Wojdziewiczach koło Wołkowyska
W wieku sześciu lat opuścił dom rodzinny i podjął naukę w szkole powszechnej w Piaskach
Po wrześniu 1939 z harcerstwa przeszedł w szeregi Związku Walki Zbrojnej, a potem Armii Krajowej
Po 1944 roku kontynuował służbę w podziemnych strukturach
Został skazany na karę śmierci, zamienioną na 25 lat ciężkich robót
Na zesłaniu przebywał do 1957 roku
Po powrocie z łagru rozpoczął nowe życie w Wołkowysku
Ur. 25 sierpnia 1925 roku w Wojdziewiczach koło Wołkowyska jako jedno z dwanaściorga dzieci Albiny z d. Horbik i Kamila Jana Uchnalewiczów. Ojciec był z zawodu szewcem, a matka krawcową, prócz tego prowadzili gospodarstwo rolne.
Władysław Uchnalewicz już wieku sześciu lat opuścił dom rodzinny i podjął naukę w szkole powszechnej w Piaskach. Kontynuował naukę w Wołkowysku na poziomie kolejnych klas szkoły powszechnej i gimnazjum. Naukę tę przerwał wybuch II wojny światowej. Jeszcze w gimnazjum Władysław Uchnalewicz zetknął się z polskim harcerstwem. Po wrześniu 1939 roku z harcerstwa przeszedł w szeregi Związku Walki Zbrojnej, a potem Armii Krajowej, gdzie pełnił funkcję łącznika i zwiadowcy (w stopniu kaprala, pseud. „Kret”). Po 1944 roku kontynuował służbę w podziemnych strukturach AK. Wkrótce wzięto go do sowieckiego wojska w celu odbycia zasadniczej służby wojskowej. Tam został oskarżony o próbę ucieczki samolotem wojskowym do Londynu, zaaresztowany, długo i dotkliwie przesłuchiwany w kilku różnych więzieniach, po czym skazany na karę śmierci, zamienioną na 25 lat ciężkich robót w Workucie i na Nowej Ziemi.
Na zesłaniu Władysław Uchnalewicz przebywał do 1957 roku, pracując przy budowie dróg i wydobyciu węgla kamiennego. Wyrok w łagrze został skrócony na fali odwilży po śmierci Stalina; pod koniec odbywanego wyroku Władysław Uchnalewicz mógł nawet kształcić się w technikum. Po powrocie z łagru rozpoczął nowe życie w Wołkowysku – ożenił się, założył rodzinę, rozpoczął pracę w charakterze majstra budowlanego. Do emerytury pracował jako budowlaniec, malarz ścienny i samochodowy.
© Všechna práva vycházejí z práv projektu: Oral History Archive - Budapest
Witness story in project Oral History Archive - Budapest (Maciej Melon)